SZKOLNY  PROGRAM  PRACY

                Z  UCZNIEM ZDOLNYM

opracował: Szkolny Zespół do Pracy z Uczniem Zdolnym Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Smolcu                                   

Zatwierdzony do realizacji Uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu 15.09.2011 r.

 

I.  CELE WSPIERANIA UZDOLNIEŃ:

1. 1. rozwijanie indywidualnych zainteresowań, uzdolnień i aspiracji      uczniów,
   2. podniesienie jakości pracy szkoły,
   3. zadbanie o wrażliwość poprzez rozwijanie artystycznych umiejętności,
   4. indywidualizowanie pracy dydaktycznej pod względem treści i możliwości uczniów,
   5.  poszerzanie treści programowych i poza programowych,
   6. inspirowanie do aktywności twórczej,
   7. wzbogacanie języka, rozwiązywanie problemów teoretycznych, w tym nietypowych i skomplikowanych,
   8. pomaganie uczniowi w uświadomieniu, co może jeszcze robić, by się rozwijać,
   9. usprawnienie procesu rozwoju uzdolnień poprzez współpracę trzech podmiotów : ucznia, rodzica, nauczyciela,
   10. doskonalenie uczenia się ucznia,
   11. nagradzanie wytrwałości, sumienności i pracowitości w formie wycieczek, wyjazdów edukacyjnych.

II. DEFINICJE:

„Uczeń zdolny to taki, który: przejawia żywe zainteresowania, zadaje dużo pytań, wnikliwie obserwuje i analizuje to, co spostrzega lub czego się dowiedział, potrafi długo skupić uwagę na tym, co mu się pokazuje nowego lub o czym mu się opowiada, pragnie poznać przyczynę zjawisk, jest bystrym obserwatorem, szybko podchwytującym nowe rzeczy, różnice, zmiany, luki i braki. Lubi rozwiązywać zadania liczbowe i zdania wymagające dociekania, dochodzenia samemu do ich rozwiązania, woli samodzielnie rozwiązywać problemy, jest bardzo ożywiony gdy rozwiązuje problemy bądź dokonuje jakiegoś odkrycia, sam poddaje pomysły nowych zadań, nie polega cały czas na innych. Jest pewny siebie jeśli chodzi o swoje umiejętności rozwiązywania nowego problemu, bez przerwy eksperymentuje z nowymi rzeczami, jest bardzo pomysłowy w znajdowaniu odpowiedzi i nowych sposobów robienia czegoś; nie zraża się łatwo, gdy rzeczy nie idą po jego myśli, wytrwale i długo poszukuje rozwiązań i pokonuje trudności; ma oryginalne pomysły, używa poprawnie wielu słów, ma dobrą pamięć, potrafi uczyć się szybko i dobrze, szybko przyswaja nowe słowa, umie sprawnie liczyć, czytać, przejawia radość życia i bardzo niezależną postawę wobec życia.”

„Uzdolnienia to złożone zdolności, umożliwiające wykonywanie na dobrym poziomie złożonych działań. Umożliwiają specjalny rodzaj aktywności wewnątrz określonego obszaru - np. literackie, baletowe, plastyczne, naukowe, itp. Szczególnym rodzajem uzdolnień, warunkujących wysokie (wybitne) osiągnięcia w dowolnej dziedzinie aktywności , są tzw. uzdolnienia twórcze. Wybitne osiągnięcia obok uzdolnień w danej dziedzinie i uzdolnień twórczych wymagają także wysokiej inteligencji ogólnej. Ludzi obdarzonych ww. atrybutami nazywamy utalentowanymi. Ci nieliczni, którzy wyróżniają się uzdolnieniami w wielu dziedzinach, wysokim poziomem uzdolnień twórczych oraz wybitną inteligencją zasługują na miano geniuszy.”

„Uczeń uzdolniony – dzieci uzdolnione, to dzieci, które przejawiają możliwości zaawansowanych dokonań w dziedzinie umysłowej, twórczej, w zakresie zdolności przywódczych czy w poszczególnych przedmiotach nauczania i które, w celu pełnego rozwinięcia tych możliwości wymagają usług lub zajęć nie dostarczanych przez standardową szkołę. Wg raportu Marlanda (USA)  do rozpoznania dzieci uzdolnionych wg poniższych kryteriów da się wyodrębnić ok.3-5% populacji szkolnej :

- ogólne zdolności umysłowe,

- specyficzne umiejętności w głównych przedmiotach szkolnych,

- twórcze, produktywne myślenie,

- zdolności przywódcze,

- sztuki plastyczne i wykonawcze,

- zdolności psychomotoryczne.

 

III.  OCZEKIWANE EFEKTY:

Uczeń:

- rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania,

-bierze udział w konkursach, przeglądach, olimpiadach, zawodach sportowych i osiąga sukcesy,

- wykorzystuje media, Internet jako źródło informacji i opinii w         samodzielnym  dochodzeniu do wiedzy,

- umie współpracować z innymi,

- staje się otwarty, twórczy,

- szuka niekonwencjonalnych rozwiązań podczas rozwiązywania zadań i problemów,

- nie unika wyzwań,

- czerpie satysfakcję ze swojej pasji.

Nauczyciel:

- zna tajniki pracy z uczniem uzdolnionym,

- upowszechnia swoją wiedzę dotyczącą pracy z uczniem uzdolnionym,

- szuka w każdym dziecku jego indywidualnych uzdolnień,

- stara się wykorzystywać mocne strony ucznia, aby osiągał on sukcesy,

- wspiera ucznia na drodze do sukcesu, motywuje, mobilizuje.

 

IV. SPOSOBY EWALUACJI:

- obserwacja pracy i osiągnięć uczniów

- ankiety ewaluacyjne

- rozmowy z uczniami, nauczycielami i rodzicami

 

V.  REALIZACJA PROGRAMU:

1. Plan działań :

• powołanie Zespołu ds. PPP,
• zdefiniowanie pojęcia: „uczeń zdolny”, uzdolnienia, „uczeń uzdolniony”,
• opracowanie „Szkolnego Programu Pracy z Uczniem Zdolnym”,
• wyłonienie uczniów zdolnych i  uzdolnionych na terenie naszej szkoły, wg kryteriów opracowanych przez Zespół,
• promowanie i wspieranie uczniów zdolnych i uzdolnionych (dni talentu, prezentacje, pokazy, wystawy),
• nagradzanie uczniów za wytrwałość, pracowitość i sumienność.

2. Rozwijając zdolności/uzdolnienia uczniów będziemy kłaść nacisk  na:

- indywidualizację pracy z uczniem na lekcji,

- dodatkowe zajęcia indywidualne lub grupowe,

- różnorodność i atrakcyjność metod i form pracy,

- pracę z uczniami na kołach zainteresowań,

- monitorowanie pracy uczniów,

- szacunek dla ucznia powiązany z wysokimi wymaganiami,

-chwalenie się sukcesami – wyznaczenie osób odpowiedzialnych za bieżące informowanie o aktualnych      działaniach szkoły i środowiska w zakresie rozwijania zainteresowań i uzdolnień,

- współpracę nauczycieli, uczniów i rodziców.

3.     Program przewidziany jest na cały cykl kształcenia w szkole podstawowej.
4.    Obszary działań :

klasy IV-VI II                                              

      humanistyczny

      matematyczno-przyrodniczy                                                     

      artystyczny                                          

      sportowy                 

      językowy                

      informatyczny        

klasy I-III

edukacji artystycznej

edukacji polonistycznej

edukacji matematycznej

edukacji językowej

przyrodniczej

sportowej                      

    

VI.  ZADANIA ZESPOŁU I ORGANÓW WSPÓŁPRACUJĄCYCH:

Program rozwijania zainteresowań i uzdolnień uczniów jest realizowany przez  następujące podmioty:

• Radę Pedagogiczną,
• Radę Rodziców,
• Zespół ds. Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej,
• Bibliotekę.

1. Zadania i uprawnienia szkolnego Zespołu ds. Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej:

- ustalenie procedury identyfikacji ucznia zdolnego/uzdolnionego,

- wyłonienie uczniów zdolnych i uzdolnionych na terenie szkoły,

- ustalenie form pracy z uczniem zdolnym i uzdolnionym,

- monitorowanie przebiegu programu,

- promocja/nagradzanie uczniów zdolnych i uzdolnionych,

- wspomaganie nauczycieli w pracy z uczniem uzdolnionym,

- prowadzenie ewidencji sukcesów osiąganych przez uczniów.

2.  Zadania Rady Rodziców:

Współpraca z zespołem polegająca na wspieraniu działań szkoły na rzecz rozwoju ucznia zdolnego/uzdolnionego poprzez dofinansowywanie organizowanych imprez.

3. Zadania dyrektora:

• stwarzanie nauczycielowi możliwości pogłębiania swej wiedzy  w zakresie pracy z uczniem uzdolnionym,
• promowanie nauczycieli pracujących z uczniem uzdolnionym,
• zapewnienie warunków do realizacji programu,
• nagradzanie uczniów uzdolnionych, pracowitych osiągających sukcesy edukacyjne – wyjazdy edukacyjne.

4. Zadania nauczycieli:

• realizacja na zajęciach form pracy ujętych w programie,
• współpraca z Zespołem, rodzicami, wychowawcą.

W realizację programu w naszej szkole zaangażowani są wszyscy wychowawcy oraz nauczyciele prowadzący zajęcia zintegrowane (w klasach  I- III) i lekcje  w klasach IV-VIII.

5. Zadania specjalistów:

• współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, nauczycielami, z Zespołem,
• kontakty z rodzicami, wychowawcami uczniów uzdolnionych,
• pedagogizacja rodziców w zakresie pracy z uczniem uzdolnionym,
• opieka psychologiczno-pedagogiczna nad uczniem uzdolnionym,

6. Zadania biblioteki szkolnej:

• gromadzenie i eksponowanie księgozbioru dotyczącego pracy z uczniem zdolnym/uzdolnionym,
• wzbogacenie zbiorów biblioteki o publikacje będące w kręgu,    
•  zainteresowań uczniów uczestniczących w szkolnym programie.

Aby osiągnąć zamierzone cele, należy zdać sobie sprawę, że potrzebna jest stała współpraca nauczycieli, uczniów i rodziców. Ważną rolę powinna odgrywać współpraca nauczycieli poszczególnych przedmiotów z wychowawcą i pedagogiem.

 

VII.    PROCEDURY INDENTYFIKACJI I KWALIFIKOWANIA     UCZNIÓW UZDOLNIONYCH

1. Obserwacja ucznia na zajęciach wg następujących punktów:

• czy uczy się chętnie,
• czy ma dobrą pamięć,
• czy jest dociekliwy i ciekawy,
• czy ma żywą i twórczą wyobraźnię,
• czy stawia sobie nowe wyzwania i wyszukuje problemy do rozwiązania,             
• czy jest samodzielny w pracy,
• czy jest kreatywny,
• czy stawia wysokie wymagania sobie i innym.

2. Ścisła współpraca wychowawców, nauczycieli i pedagoga.
3. Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, celem zdiagnozowania uzdolnień.
4. Rozmowy z rodzicami.
5. Rozmowy z uczniami.
6. Podjęcie decyzji w sprawie objęcia ucznia programem (po przeprowadzonej diagnozie nauczyciele przedmiotowi decydują wspólnie z wychowawcą czy uczeń ma być objęty programem).
7. Dostarczenie informacji zwrotnej o uczniu wychowawcy i rodzicowi.
8. Przekazanie zgłoszenia do Zespołu ds. PPP.
9. Monitorowanie przebiegu programów przez Zespół ds. PPP.

VIII.   PROCEDURA WŁĄCZANIA UCZNIA DO SZKOLNEGO PROGRAMU WSPIERANIA ZDOLNOŚCI/UZDOLNIEŃ

1. Odnalezienie:

• identyfikacja uczniów uzdolnionych,
• samoświadomość uzdolnień,
• poinformowanie rodziców.

2. Przeprowadzenie diagnozy:

• dokładne rozpoznanie uzdolnień,
• poznanie samego ucznia (styl bycia, zainteresowania, środowisko rodzinne, system wartości, potrzeby intelektualne i poza intelektualne),
• utwierdzenie ucznia w posiadaniu określonych predyspozycji,
• nawiązanie współpracy z rodzicami.

3. Zbliżenie:

• bliższy kontakt nieformalny, szczerość, zaufanie,
• motywowanie ucznia,
• kierunkowanie działań ucznia,
• informowanie innych nauczycieli, współpraca z wychowawcą   i dyrekcją szkoły.

4. Rozwój w głąb:

• indywidualizacja pracy na lekcji,
• stawianie uczniowi coraz trudniejszych problemów i wskazywanie literatury,
• rozwiązywanie zadań, problemów konkursowych.

5. Rozwój wszerz:

• wzmocnienie samooceny ucznia i chęć konfrontacji własnej wiedzy i umiejętności z innymi,
• udział w konkursach, olimpiadach, przeglądach, festiwalach i zawodach.

IX.  FORMY I METODY PRACY Z UCZNIEM ZDOLNYM/UZDOLNIONYM

1. Planowane formy i metody pracy z uczniem zdolnym/uzdolnionym:

• poszerzanie treści w trakcie zajęć lekcyjnych,
• organizowanie zajęć doskonalących wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania,
• wdrażanie do roli asystenta nauczyciela,
• kształcenie wielopoziomowe w codziennej praktyce szkolnej,
• realizacja różnych projektów,
• organizowanie konkursów i zawodów wewnątrzszkolnych,
• opieka nad uczniami przygotowującymi się do zawodów, konkursów i przeglądów wyższych szczebli,
• wykorzystanie technologii informacyjnych oraz zainteresowań uczniów w dziedzinie informatyki do przygotowywania opracowań dotyczących szkoły oraz pomocy dydaktycznych,
• organizowanie wycieczek edukacyjnych,
• organizowanie spotkań i imprez edukacyjnych – spotkania z osobowościami, ciekawymi ludźmi, organizowanie koncertów, spektakli, przedstawień,
•  nawiązywanie kontaktów z osobami i instytucjami wspierającym rozwój ucznia.

2. Sposoby realizacji :

na lekcji:

• różnicowanie treści i wymagań,
• stawianie problemów,
• referat,
• zlecone zadania indywidualne,
• opieka nad grupą uczniów klasy,
• analiza literatury przedmiotu,
• asystent przedmiotowy,
• projekt uczniowski,
• grupy zaawansowane,
• prowadzenie zajęć zapewniających aktywizację pracy dwóch półkul mózgu uczniowskiego (wykorzystanie ćwiczeń Paula Dennisona),
• rozwijanie samodzielności według indywidualnego tempa oraz usamodzielnienie poprzez „obudowanie” emocjonalno-motywacyjne zamierzeń i planów.

poza lekcjami:

• interdyscyplinarne koła zainteresowań,
• kontakty indywidualne( przed konkursami, przeglądami, itp.),
• szkolne konkursy i przeglądy,
• liga matematyczna i polonistyczna,
• spotkania z ekspertami.

poza szkołą:

• zawody międzyszkolne,
• konkursy, przeglądy i olimpiady,
• wycieczki edukacyjne.

inne :

•         praca samodzielna,
• edukacja przyspieszona,
• projekty edukacyjne tworzone dla uczniów uzdolnionych.

X.   STRATEGIE WSPIERANIA UCZNIA ZDOLNEGO/UZDOLNIONEGO

      Promocja uczniów:

• kącik laureata,
• informowanie na bieżąco szkolnej społeczności o sukcesach ich koleżanek i kolegów na apelach szkolnych,
• publikowanie nazwisk laureatów konkursów w szkolnych gablotach, gazetce szkolnej, na stronie internetowej szkoły,
• występy laureatów przeglądów i konkursów na imprezach szkolnych i poza szkołą,
• organizowanie wystaw prac.

XI.  FORMY PROMOCJI SZKOŁY

• organizowanie dni otwartych szkoły – prezentacje dorobku i oferty szkoły oraz innych imprez tego typu jak np. festiwal nauki, dzień talentu itp.,
• współorganizowanie imprez środowiskowych – współpraca z  różnymi organizacjami i instytucjami,
• prezentacje dorobku uczniowskiego podczas corocznego Pikniku Rodzinnego,
• występy laureatów przeglądów na imprezach organizowanych lokalnie.
• publikacje w lokalnych mediach.

XII. FORMY DOSKONALENIA SZKOŁY W ZAKRESIE     WSPIERANIA UZDOLNIEŃ

1. Korzystanie z literatury metodycznej.
2. Wymiana doświadczeń w Zespole ds. PPP.
3. Współpraca z DODN.
4. Udział w warsztatach, szkoleniach i konferencjach zewnętrznych.
5. Współpraca z Otwartą Pracownią Rozpoznawania i Wspierania Uzdolnień przy DODN.